برهان لطف در امامت

موضوع: برهان لطف در امامت

نویسندگان: علی فتحی و علی صفر تیموری کیا

چکیده

یکی از مهمترین مباحث و اختلاف‌هایی که بین تشیع و غیر آن وجود دارد مسئله ضرورت عقلی وجود امام معصوم بر اساس برهان لطف است. منشأ انکار وجوب لطف بر خداوند و لطف بودن امام، خلط بین لطف مقرب مقسمی و لطف مقرب قسمی است که در ذهن برخی موجب تولید اشکال شده است. در این مقاله با مراجعه به کلام علما معنای مورد نظر آنان از لطف و لطف بودن امام و وجوب لطف بررسی شده و آنچه در این مقاله به دست آمده است این است که آنچه ایمان و عمل مردم به آن بستگی دارد لطف است و امامت هم از مصادیق و یا مقدمه لطف است. همچنین غیبت امام یا پیامبر در گذشته هم بوده است و فرقی بین امام غایب و حاضر نیست. امام غایب هم فواید مختلفی دارد از جمله علم به حفظ شریعت و اینکه اعتقاد به وجود او از ارکان ایمان است.

وجوب لطف بر خداوند هم به معنای این است که ذات خداوند و صفات کمالی خداوند به گونه‌ای است که مقتضی وجوب است نه این که کسی بر خداوند واجب کرده باشد و دلیل این وجوب هم حکمت و جود و کرم و تناقض در صفات است.

پژوهشی در «حدیث سیدا شباب اهل الجنة»

بسم الله الرحمن الرحیم

 

حدیث «الحسن و الحسین سیدا شباب أهل الجنة» و مسأله افضلیت امام

علی فتحی

چکیده

یکی از مهم ترین موارد اختلاف میان شیعه و اهل سنت مسأله تفاضل میان اهل بیت و خلفای سه گانه است. در این نوشتار با محوریت حدیث «الحسن و الحسین سیدا شباب أهل الجنة» به بررسی قول حق در این مسئله پرداخته شده است. ابتدا سند حدیث بررسی می شود و نشان داده می شود که حدیث به لحاظ سند مورد پذیرش اهل سنت است و برخی از آنها به تواتر حدیث اذعان دارند. اما به لحاظ محتوا، ابتدا مفردات حدیث- یعنی لفظ «سید» و واژگان ترکیبی «شباب أهل الجنة»- تحلیل می شود. آنچه از لفظ «سید» نزد اهل لغت و محدثان متبادر است سید کسی است که از جهت عقل برترین، و در جمیع خصال خیر بالاترین، و رئیس دیگران است. در مورد «شباب أهل الجنة» نشان داده می شود که از نوع اضافه بیانی و توضیحی است و با توجه به شواهد مختلف و متعدد، همه بهشتیان جوان هستند. از جمع این دو مطلب برمی آید که هر کسی که وارد بهشت شود امام حسن و امام حسین‰ سید و سرور او خواهند بود. البته از عمومیت این حدیث، پیامبر اکرمŒ و حضرت علی‰ و- بر اساس برخی روایات- حضرت عیسی و یحیی‰ استثناء شده‌اند، اما دیگران، از جمله خلفای سه گانه، تحت این عموم باقی هستند. و اما خبر: «أبوبکر و عمر سیدا کهول أهل الجنة» که در منابع اهل سنت آمده، نمی تواند مخصص عمومیت حدیث «سیدا شباب أهل الجنة» باشد زیرا این خبر هم به لحاظ سندی و هم به لحاظ محتوا مبتلا به اشکالات متعددی است که شرح آن آمده است. وقتی افضلیت این دو امام ثابت شد افضلیت امیرالمؤمنین (ع) نیز اثبات، و بر اساس لزوم افضلیت امام- که مورد قبول قاطبه اهل سنت است- خلافت بلافصل آن حضرت هم آشکار میگردد.